مقدمه

اتاق‌های تمیز یا Clean Rooms یکی از حیاتی‌ترین بخش‌های خطوط تولید دارویی هستند که در آن‌ها باید شرایط محیطی همچون دما، رطوبت، فشار و میزان ذرات معلق به‌صورت دقیق و مستمر کنترل شود. از میان این پارامترها، دما نقش مهمی در پایداری مواد فعال دارویی (API)، فرمولاسیون و کیفیت محصول نهایی دارد. در این میان، سنسور Pt100 به دلیل دقت بالا، پایداری درازمدت و قابلیت اطمینان در شرایط سخت، به‌عنوان ابزار استاندارد اندازه‌گیری دما در اتاق‌های تمیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

چرا Pt100؟

سنسورهای Pt100 نوعی RTD (مقاومت وابسته به دما) هستند که مقاومت آن‌ها در دمای صفر درجه سلسیوس برابر با 100 اهم است.

دلایل اصلی انتخاب Pt100 برای اتاق‌های تمیز عبارتند از:

• دقت بالا: تا ±0.1 درجه سانتی‌گراد در کلاس‌های صنعتی A و AA
• پایداری بلندمدت: مناسب برای محیط‌هایی که نیاز به اندازه‌گیری مستمر و بدون وقفه دارند
• پاسخ خطی و قابل پیش‌بینی: برای محدوده دمایی -50 تا +200 درجه سانتی‌گراد
• قابلیت کالیبراسیون ساده: با استانداردهای بین‌المللی (NIST، DAkkS و...)
• سازگاری با سیستم‌های کنترل صنعتی: امکان اتصال آسان به PLC، SCADA و BMS

استفاده از Pt100 در محیط‌های به‌شدت کنترل‌شده مانند اتاق تمیز مستلزم رعایت الزامات زیر است:

• استفاده از متریال بهداشتی و ضد خوردگی (معمولاً فولاد ضدزنگ 316L)
• طراحی اتصال بهداشتی (Hygienic Connection) و حداقل نفوذ به فضای داخلی
• نصب در نقاط بحرانی مانند: ورودی هوای تصفیه‌شده (HEPA)، محل تلاقی فلوها، نزدیک تجهیزات تولیدی حساس
• اطمینان از سازگاری سنسور با مواد شوینده و فرآیندهای ضدعفونی
• نصب با ترموول یا غلاف مناسب برای افزایش دوام و امکان سرویس آسان

 

کاربردهای رایج در صنعت داروسازی

• آماده‌سازی محلول‌ها: کنترل دمای دقیق برای اطمینان از انحلال کامل و یکنواخت مواد فعال
• فرآیند پرکن استریل: پایش دمای محیط برای حفظ شرایط استریل در خطوط پرکن
• پایش محیط اتاق تمیز: اطمینان از ثبات دما برای رعایت شرایط تعیین‌شده در مدارک کیفیت (URS)
• اتاق‌های نگهداری داروهای حساس به دما: جلوگیری از نوسانات دمایی مضر برای کیفیت و پایداری محصول
• تجهیزات تهویه مطبوع HVAC و BMS: نقش کلیدی در عملکرد سیستم‌های تهویه و پایش محیطی

کالیبراسیون و اعتبارسنجی

بر اساس الزامات GMP و FDA، تمام سنسورهای دما در اتاق تمیز باید:

• حداقل یک‌بار در سال کالیبره شوند
• دارای ردیابی کالیبراسیون به مراجع ملی یا بین‌المللی باشند
• در تست‌های اعتبارسنجی دمایی (Performance Qualification) شرکت داده شوند
• دارای مستندات کامل برای ممیزی‌های کیفیت باشند

نتیجه‌گیری

سنسورهای Pt100 به‌عنوان ابزاری دقیق و قابل‌ اعتماد در پایش دمای اتاق‌های تمیز دارویی، نقش کلیدی در تضمین کیفیت محصولات، انطباق با الزامات بین‌المللی و جلوگیری از آلودگی‌های زیست‌محیطی دارند. انتخاب صحیح، نصب اصولی و کالیبراسیون منظم این سنسورها بخشی حیاتی از زیرساخت کیفیت در صنایع دارویی مدرن است.

لینک صفحه محصولات سنسور دما RTD Pt100

واژه‌های کلیدی : انرژایکس EnergX سنسور دما دماسنج دما صنایع دارویی صنایع غذایی Pt100 RTD اتاق تمیز کلین روم داروسازی کالیبراسیون کنترل دما خرید